- Ποντάνο, Τζοβάννι
- (Pontano, Τσερέτο, Περούτζια 1426 – Νάπολη 1503). Ιταλός ουμανιστής. Από το 1447 ήταν στην υπηρεσία του βασιλιά Φερδινάνδου της Aραγονίας, ανέλαβε πολλά καθήκοντα στην αυλή της Νάπολης και το 1487 έγινε πρωθυπουργός. Αυτό όμως δεν τον εμπόδισε, το 1495, όταν έφτασαν οι Γάλλοι του Καρόλου H΄, να υπηρετήσει τους νέους κυρίαρχους. Ο Π. υπήρξε ο εμψυχωτής της Ακαδημίας της Νάπολης, που από αυτόν ονομάστηκε Ποντανιανή.
Ο Π. έγραψε πολλές φιλοσοφικές, φιλολογικές και επιστημονικές μελέτες σε λατινική γλώσσα, από τις οποίες διακρίνονται οι διάλογοιΧάρων, Αιγίδιος, Άζινος, Άκτιος, Αντώνιος, όπου η διδακτική πρόθεση διανθίζεται σχεδόν πάντα με ζωντανές περιγραφές και από την αυθόρμητη γλώσσα. Υπήρξε επίσης ένας τρυφερός και λεπτός λυρικός ποιητής. Έγραψε το αστρολογικό ποίημαΟυρανία(1476-79) που δημοσιεύτηκε μετά το θάνατό του, το 1505), την εκλογή Λεπιδίνα, όπου υμνεί την ομορφιά του κόλπου της Νάπολης, και μια συλλογή ερωτικών λυρικών, τους Ενδεκασύλλαβους. Τα αριστουργήματά του όμως είναι οΣυζυγικός έρωτας, όπου τραγουδάει τις χαρές της οικογενειακής ζωής (περίφημα είναι τα δώδεκα νανουρίσματα, που έγραψε για το αγοράκι του Λούτσιο) και οι Τάφοι(1502), πρωτότυπη συλλογή επιταφίων.
Εξώφυλλο έκδοσης έργων του Ιταλού ουμανιστή Τζοβάνι Ποντάνο. Η έκδοση αυτή, σπανιότατη σήμερα, είναι του 16ου αι. (Βιβλιοθήκη, Φλωρεντία).
Dictionary of Greek. 2013.